SINIF YAPISI VE NESNELER
SINIF YAPISI VE NESNELER
Gerçek Dünya:
Nesne = Nitelikler + Davranışlar
Yazılım Ortamı:
Nesne = Veriler + Yordamlar
( Object = Data + Procedures)
Sınıf (Class)
Class nesneleri tanımlamak için kullanılan tip tanımıdır. Ortak özelliklere sahip nesnelere ait veri ve yordamlar bir sınıfın içinde toplanırlar. Bu sınıf yapısı kullanılarak program içinde nesneler tanımlanır.
Örnek:
Bir grafik programındaki nokta sınıfı
Class nokta_sinifi
{
İnt x,y; // x,y koordinatları NİTELİKLER
public:
void hareket(int,int); // yordamlar DAVRANIŞLAR
void ciz();
void sil();
};
Yordamların Gövdeleri:
void nokta_sinifi::hareket(int x_yeni, int y_yeni)
{
x=x_yeni; y=y_yeni;
}
void nokta_sinifi::ciz()
{
putpixel(x,y,1);
setcolor(WHITE);
outtextxy(x+1,y+1,”NOKTA”);
}
Ana Program
void main()
{
nokta_sinifi nokta1; // nokta1 nesnesinin yaratılması
nokta1.hareket(50,50);
nokta1.ciz();
nokta1,sil();
nokta1.hareket(350,200);
nokta1.ciz();
nokta1.sil();
}
Nesne İşaretçileri Kullanarak:
void main()
{
nokta_sinifi *np = new nokta_sinifi; // np nesne işaretçisidir
np->hareket(50,50);
np-ciz>();
p->sil();
}
NESNE
VERİLER hareket nokta1.hareket(1,1)
nokta1.ciz()
ERİŞİM HAKLARI
Özel (private) olarak tanımlanan verilere sadece o sınıfın üye fonksiyonları erişebilir. Sınıfın dışından erişim yapılması istenen veriler açık (public) olarak tanımlanmalıdır. Bu koruma yöntemleri ile verilerin istenmeyen değerler alması engellenmiş olur.
Void nokta_sinifi :: hareket (int x_yeni, int y_yeni)
{
if ( x_yeni > 0 && x_yeni <>&&
y_yeni > 0 && y_yeni <>)
{
x=x_yeni;
y=y_yeni;
}
}
nokta1.x = -10 // Derleme Hatası: Erişim Yasaklanmıştır
ARKADAŞLIK İLİŞKİSİ
Bir sınıf arkadaşı olduğu sınıfın tüm erişim haklarına sahiptir.
class A
{
friend class B; // B sınıfı, A sınıfının arkadaşı
int i;
float f;
public:
void fonk1(char *c);
};
class B
{
int j;
public:
void fonk2(A s){printf(“\%d”,s.i);} // B sınıfı A’nın elemanına erişiyor.
};
Fonksiyonlar da bir sınıfın arkadaşı olabilirler
class ComplexT
{
friend void print(ComplexT); // print fonksiyonu bu sınıfın arkadaşıdır
float re,im;
};
void print(ComplexT z)
{
printf(“\n reel=%f im=%f”,z.re, z.im);
}
SINIF İŞARETÇİSİ “THİS”
Bir sınıfın üye fonksiyonu yürütülürken this işaretçisi o fonksiyonun ait olduğu sınıfa işaret eder.
Örnek: Çift bağlantılı liste
class dlink
{
dlink *once;
dlink *sonra;
public:
void ekle(dlink *);
};
void dlink :: ekle(dlink *p)
{
p->sonra=sonra
p->once=this;
sonra->once=p;
sonra=p;
}
.
.
dlink dl1,dl2;
.
.
dl1.ekle(&dl2);
OPERATÖRLERE YENİ İŞLEVLERİN YÜKLENMESİ
#include
class ComplexT // kompleks sayıları tanımlayan sınıf
{
float re,im;
public:
void set(float re_in, float im_in)
{re=re_in; im=im_in;}
complexT operator +(ComplexT); // + operatörünün fonksiyonu
void operator()(); // () operatörünün fonksiyonu
};
/** + operatörünün işlevini tanımlayan fonksiyon **/
ComplexT ComplexT::operator+(ComplexT& z)
{
ComplexT result;
result.re = re + z.re;
result.im = im + z.im;
return result;
}
/** () operatörünün işlevini tanımlayan fonksiyon **/
void ComplexT::operator()()
{
printf(“\n (%f, %f)”, re,im);
}
void main()
{
ComplexT z1,z2,z3,z4;
z1.set(0.5,-3);
z2.set(2,1.5);
z3=z1+z2; // + operatörüne ilişkin fonksiyon canlanır
z3(); // () operatörüne ilişkin fonksiyon canlanır
z4=z1+z2+z3; // önce result =z1+z2 ardından z4 = result+z3
z4(); // () operatörüne ilişkin fonksiyon canlanır
}
KURUCU FONKSİYONLAR (CONSTRUCTOR)
Sınıfın kurucu fonksiyonları sınıf ile aynı adı taşırlar ve sınıftan bir nesne tanımlandığı anda kendiliğinden canlanırlar.
Kurucu fonksiyonlar nesnelere başlangıç değeri atamak için ve gerektiğinde verilere bellekte yer ayırmak için kullanılırlar.
Class ComplexT
{
float re,im;
public:
ComplexT() // Kurucu Fonksiyon
{
re=0;
im=0;
}
};
void main()
{
ComplexT z1,z2; // kurucu fonksiyon 2 defa canlanır
ComplexT *zp = new ComplexT; // kurucu fonksiyon 1 defa canlanır
}
Bir sınıfta değişik tipte ve sayıda parametreye sahip birden fazla kurucu fonksiyon olabilir.
class ComplexT
{
float re,im;
public:
ComplexT(float re_in)
{
re=re _in; im=0;
}
ComplexT(float re_in, float im_in)
{
re=re_in; im=im_in;
}
: // diğer fonksiyonlar...
};
void main()
{
ComplexT z1(0.3);
ComplexT z2(0.5, 1.2);
ComplexT *zp=new ComplexT(0.4);
ComplexT z3; // HATA parametresiz kurucu yok
}
Sınıflara Başlangıç Değerlerinin Atanması
Eğer bir sınıf, kurucu fonksiyona sahip değilse ve tüm üyeleri ’public’ olarak tanımlanmışsa, üyelerine ilk değerlerini atamak için başlangıç değer dizisi kullanılabilir. Bu dizi ‘{}’ parantezleri içinde ‘ , ’ ile ayrılmış sabit değerlerden oluşur. Dizideki her sabit değer nesne içindeki üyelere tanımlandıkları sırada atanır
class x
{
public:
float a, b;
//yordamlar....
};
X n ={1.1 ,2.2}; // n.a=1.1 n.b=2.2 olur.
NESNE DİZİLERİNE BAŞLANGIÇ DEĞERLERİNİN ATANMASI
Bir sınıftan nesne dizisi tanımlandığında o sınıfın parametre almayan bir kurucu fonksiyonu varsa, bu fonksiyon dizideki her eleman için bir kez çalışır.
Bir nesne dizisi yaratmak ve aynı zamanda parametre alan bir kurucu fonksiyon çalıştırarak başlangıç değerleri atamak istendiğinde başlangıç değerleri listesinden yararlanılır.
Class ComplexT
{
float re,im;
public:
ComplexT (float , float);
};
Complext :: ComplexT (float d1 , float d2=1)
{
re = d1; im = d2;
}
void main()
{
ComplexT s[]={ {1.1}, {3.3}, ComplexT(4.4,1.1)};
}
Bu örnekte 3 elemanlı bir s dizisi tanımlandığından kurucu fonksiyon 3 defa canlanır. Birden fazla parametre alan bir kurucu fonksiyonu canlandırmak için bu fonksiyon adı yazılarak çağrılmalıdır.
Aşağıdaki örnekte ise 5 elemanlı bir dizi tanımlanmış, fakat sadece ilk üç elemanın başlangıç değeri verilmiştir. Bu durumda son iki eleman için parametre almayan bir kurucu fonksiyon gereklidir. Eğer sınıfta böyle bir kurucu fonksiyon yazılmamışsa derleme hatası oluşur.
ComplexT s[5]={ {1.1},{3.3}, ComplexT(4.4,1.1)};
