IRC

IRC nedir?

“Internet Relay Chat” kelimelerinin baş harflerinden oluşan IRC Internet’te karşılıklı olarak eş zamanlı sohbet anlamına geliyor. IRC, dünyanın farklı yerlerinden Internet’e bağlanan insanların aynı platformda sohbet edebileceği bir ortam sağlıyor. IRC ya da kısa adıyla chat yapabilmek için mIRC ve Pirch gibi programlar gerekiyor. Bu programlar bilgisayarın IRC server’a bağlantı kurmasını sağlıyor. Bu programları kullanarak IRC’ ye bağlananlar birbirleriyle yazı yoluyla haberleşebiliyor ve birbirlerine dosya transfer edebiliyor. IRC’ ye bağlanmak için IRC hizmeti veren bir sunucuya bağlanılması yeterli. Bu sunucular IRC server ya da chat server olarak adlandırılıyor.

IRC’in doğumu

“Internet Relay Chat” ya da kısa adıyla IRC 1988 yılında Jarkko Oikarinen’nin yazdığı bir programla başladı. Finlandiya’da Oulu Üniversitesinde diğer insanlarla konuşmak için Unix üzerinde bir program yazmak isteyen Oikarinen, bunun için sunucu istemci (serverclient) modelinde çalışan bir program tasarladı. Konuşmak isteyen bir kişi kendi bilgisayarından Internet aracılığıyla server’a bağlanıyor ve metin tabanlı konuşma gerçekleşiyordu. Oikarinen’in yazdığı program ilk önce 10 kullanıcıya sahip bir server’da denendi. Daha sonra FUNET’te (Finlandiya Ulusal Bilgisayar Ağı) denenen program, 1988 Kasım ayında bütün Internet’te kullanılmaya başladı. IRC en büyük gelişimini 1990 yılında Körfez Savaşı’nda yaşadı. Körfez Savaşı’yla ilgili bilgi alışverişi yapmak isteyenler IRC’ de kanallar açarak haberleştiler. Undernet, Efnet ve DALnet gibi IRC server’ların açılmasıyla IRC büyük bir hızla gelişti.
IRC’in yaratıcısı Finlandiyalı Jarkko Oikarinen ile yapılan bir röportaj:
“1998 yılının yaz aylarında Oulu Üniversitesinin Department of Information Processing Science bölümündeydim. Bölümün Sun sunucusundan sorumluydum ve bu vaktimin tümünü almıyordu. Bu sayede bir iletişim yazılımım üzerinde çalışmaya başladım. Yazılımın adı “OuluBox” idi ve tolsun.oulu.fi adresinden host edilen bir BBS sunucu üzerinde çalışıyordu. Yöneticisi bendim. Amacım USENET gruplarını kullanan kişilerin eş zamanlı iletişim kurmalarını sağlamaktı. Bu konu üzerinde çalışan birkaç yazılım geliştirici daha bulunuyordu. Biri Jyrki Kuoppala tarafından geliştirilen ve diğer bir bilgisayara mesaj yollanmasını sağlayan “rmsg” yazılımıydı. Bununla birebir iletişim sağlanabiliyordu, ancak burada bir oda mantığı yoktu. Sistemim içinde kullandığım bir diğer benzer yazılım ise Jukka Phil tarafından geliştirilen, MUT (multiuser talk) adıyla anılan çoklu iletişim yazılımıydı. Ancak yazılımın bir çok hatalı yönü vardı. İlk iş olarak, bu yazılımı sistemim içinde kullanırken BBS destekli bir alt yapı kurmaya başladım ve adına da IRC dedim. IRC’nin doğum günü kesin değil, ama 1988 Ağustos ayının son günleriydi. Sunucunun gücü 10 kullanıcının üzerine çıktıktan sonra, benimle birlikte sistemi test etmeleri için birkaç arkadaşımdan yardım istedim. Böylece benzer sunucuları Finlandiya’nın farklı yerlerine yerleştirmiş olduk. İlk kurulan sistemler Tampere Teknik Üniversitesi ve Helsinki Teknik Üniversitesi oldu ve bu hızla yayılım devam etti. Başka üniversiteler de bu IRC sunucusunu kurmaya başladı.
Soru: IRC’yi tasarlarken amacınız sadece daha rahat bir konuşma zemini miydi?
IRC’nin doğması gerçekten bu tür bir sisteme ihtiyaç duyulmasındandı. Temel aldığı örnek sistemler ‘chat’ sistemiyle benzerlik taşıyan BITNET ve telefonda aynı işi yapan DECNET’ti (çoklu chat hattı)
Soru. Tüm kod yazımı yaklaşık olarak ne kadar sürdü?
Kullanılan ilk sistemin kodlarının yazımı yaklaşık 3-4 ay sürdü.
Soru: IRC ’yi icat etmek hayatınızı nasıl değiştirdi?
Değişik kültürlerden insanları tanımamı sağladı. Tüm dünyada bir çok arkadaşım oldu. Bir de en sevindiğim, insanların IRC üzerinde tanışıp evlenmeleri.”
(not: Undernet Halkla İlişkiler servisinin komite toplantısından alınmıştır. )
http://www.pr-com.undernet.org

Server Nedir?

Server belli kapasitesi olan ve diğer bilgisayarlara hizmet sağlayan bir bilgisayar veya bir programdır. Server aynı zamanda da digital bilgilerin saklandığı (depo edildiği) bir manyetik ortamdır. Adından da anlaşılacağı gibi, server başka bilgisayara veya manyetik ortama hizmet / destek sağlama fonksiyonunu ifa eder. İSS şirketler, üstlendikleri çeşitli hizmetleri yerine getirebilmek için serverler kullanırlar. Esasında server daha ziyade sistem içindeki bir obje olup, daha doğru olan serveri kullananın süje olarak nitelendirilmesidir. Herhangi bir özel veya tüzel kişinin kendi başına server hizmeti vermesi de mümkündür; diğer bir deyişle, bir özel veya tüzel kişi, kendine ait bilgileri bir manyetik ortamda saklayarak server fonksiyonunu görebilir. Gerçi server fonksiyonu söz konusu edildiği zaman, asıl olan bu kişinin kendi bilgisayarında başkalarına ait bilgileri saklamasıdır; ancak bu bilgilerin İnternet ortamında kullanılmasına gelince, kendisi İnternet'e bağlantı kurmak olanağına sahip değilse (yani aynı zamanda İSS değilse), bu olanağa sahip olan bir aracıdan yani bir İSS' dan destek alacaktır. Bu destek de, İSS ile yapacağı bir sözleşmeye dayanacaktır . Bu şıkta, server durumunda olan kişi veya şirket, İnternet ortamına eriştirmek yükümlülüğü altında olduğu bilgiyi (örneğin müşterisine ait reklamı) ya anlaşma yaptığı İSS'ya ait alanda yayınlayacaktır veya kendisine İSS'dan bir alan (kapasite) tahsis ettirerek yayınlayacaktır. Serverinden üçüncü kişilere hizmet verenin, aynı zamanda İnternet bağlantısı kurması da -doğal olarak- mümkündür, ancak böyle bir durumda bu kişi (gerçek veya tüzel kişi) İSS statüsüne de girmiş olur ve İSS'ların tabi olduğu hukukî rejime tabi tutulması gerekir.İSS şirketler çoğu zaman, hatta işin niteliği icabı, aynı zamanda server olarak da hizmet verirler. Basit bir örnek olmak üzere, SuperOnline'ın ekranında görülen reklamları verebiliriz. Reklam vermek -veya herhangi bir konuda üçüncü kişilere bir bilgi, haber iletmek- isteyen kişiler, bu yayını SuperOnline'ın sayfası üzerinde yapabilmektedirler. Diğer bir örnek, İSS şirketlerin, abonelerinin E-mail posta kutuları için sağladığı hizmettir. Aboneye gelen e-mail önce İSS'nın temin ettiği serverde saklanmakta, abone bilgisayarını açıp posta kutusuna girince gelen mektuplarını okuyabilmektedir.

IRC Server?

IRC server’lar insanların chat yapabilmelerini sağlayan yazılımlardır. Bu yazılımlar bilgisayarlarıyla chat yapmak isteyenleri kanallar denilen odalar açarak buluşturur, sohbet ya da dosya alışverişi yapmalarını sağlar.”list”, “nick” ve “join” gibi IRC komutlarını da IRC server uygular. Kanalların ve nick name’lerin kayıt edilmesi gibi işlemler de IRC server ile yapılır. IRC hizmeti veren Internet servis sağlayıcıları sunucularında değişik IRC server yazılımlarında çalıştırılır.
Internet’e evlerinden modemle bağlanan kullanana kullanıcılar da IRC server yazılımlarını kullanarak Internet’e bağlı oldukları sürede IRC server hizmeti verebilir. Bunun için IRC server yazılımlarını yükleyip, ayarlarını yapmak ve Internet’e bağlı olmak yeterlidir.
IRC server yazılımları olarak genellikle “conference room” isimli yazılım kullanılmaktadır; bununla birlikte IRC server kurmak için değişik chat server yazılımları da kullanılabilir.

IRC Server Adresi

Modemle Internet’e her bağlanıldığında IP numarası, Internet servis sağlayıcısından dinamik olarak verildiği için IP numarası sürekli değişecektir. Diğer bir deyişle Internet servis sağlayıcısına her bağlanıldığında IRC server’in adresi değişecektir. Internet’e bağlanıldığında servis sağlayıcısından verilen IP adresi “start” mönüsünde bulunan “run” komut satırına “winipcfg” yazılarak öğrenilebilir. Değişen IP numaralarını bir HTML dosyasına kaydeden shareware programlar kullanılarak değişen IP numaralarına çözüm bulunabiliyor. Bu programlar “tucows.raksnet.com.tr” adresinde bulunan “IP posters” bölümünden edinilebilir.